Arkeologların kazı çalışmalarıyla eski dönemlerdeki yer sarsıntısı ve restorasyonlarla yıkıma ve değişime uğradığı belirleme edilen Düzce’deki Prusias ad Hypium Antika Kenti’nde bulunan yapılar tarihe çerağ tutuyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izniyle Konuralp Müze Müdürlüğü ve Düzce Belediyesinin destekleriyle bölgenin bildirme çarkıt iskân yeri adına tanıdık antika kentte başlatılan kazı çalışmaları bitmeme ediyor.
Zamanla üzerine bakir yapılar nesir edilen ancak yerey altı zenginliği bozulmayan bölgede, antika seyir, surlar, su kemerleri ve Roma Köprüsü üzere yapılar yer alıyor.
Antika kentin piyes bölümündeki kazılarda 2 bin yıllık medusa, mask heykelleri ile groteks figürü ve tonoz bulundu.
Sahne bölümünün ortalarında planlı çalışmada ise Apollon, yengi tanrıçası ve avcı Akteon’un kabartma heykellerine rastlandı.
Tarihi milattan ilk 3. yüzyıla müstenit antik kentteki kazılarla bahis konusu alan günden güne genişlerken, Konuralp Antika Tiyatrosu’nun 11 bine andıran seyirci kapasitesi olduğu belirlendi.
Geçmiş dönemlerdeki depremler ve restorasyonlarla yıkıma ve değişime uğradığı tayin edilen antika kentte, hafriyat çalışmaları titizlikle sürdürülüyor.
“Apollon, restorasyonu tamamlandığında 190 santimetreye ulaşacak”
Mağrip Karadeniz’in “Efes”i adına anılan antika kentte etkin Düzce Belediyesi Firez İşleri Müdürlüğünde işyar arkeolog Koray Erdoğan, AA muhabirine, belediyeden 45 iştirakçi, 5 arkeolog ve konferans tarihçisi, Türk Tarih Kurumundan de 3 arkeologla kazıları sürdüğünü anlattı.
Çalışmaların 2019 yılından sonradan sponsorluğun birlikte vermiş olduğu güçle bitmeme ettiğini nâkil Erdoğan, şu bilgileri paylaştı:
“Orkestra dediğimiz tiyatronun ılımlı alanında sürdürdüğümüz çalışmalarda Hristiyanlığa geçişle işlevini yitiren oyun yapısının tayf binasından yıkıldığını durum ettiğimiz iri mermer bloklarını kaldırma işlemi yaparken lahzada altında balaban sürprizle karşılaştık. Restorasyon tamamlandığında belli 190 santimetreye ulaşacak Apollon Kitharodos, yani kitharasını araklayıcı Apollon’u tespit ettik. Dakikasında onun 4 metre uzağında çokça fazla halel olmuş avrat heykeliyle beraber Artemiz’in cezalandırdığı orion Akteon’un sahnesini ve utku tanrıçasının yontu kabartmalarını tayin ettik.
Bizim üzere genişlik makro buluntulardan biri, tayinini yaptığımız üzere Apollon oldu. Bilgeliğin, bire bir noktada sanatın üstelik tanrısı olan Apollon, çokça adamakıllı ve gösterişli şekilde betimlenmiş. Tiyatronun da gerçekte işlevine akla yatkın çünkü burada gladyatör dövüşlerine akla yatkın buluntumuz yoktu öncesinde. daha çok kemikten yapılmış çalgı aleti aletleri üzere müzikli oyunların oynandığına dair eserler tayin ediyorduk. Ayrımsız noktada elinde çalgı aleti tutan allah heykeli bizi az çok heyecanlandırdı ve Karadeniz arkeolojisine de çerağ tutacak buluntu oldu bizim amacıyla.”
“Karadeniz’de şu esas kadar belirleme edilmiş tek seyretme yapısı”
Erdoğan, buradan sâdır yapıtlardan Konuralp’in 2. yüzyılda iri değişime uğradığını bildiklerini belirterek, “Şu anda çalışmaları sürdürdüğümüz mutedil alanda hesaplarımıza göre ölçümlerden bilahare 16 aşama elan karışma edildiğinde ortalama 11 bine mail izleyici kapasitesi ortaya çıkıyor. Karadeniz’bile doğrusu şu anne kadar belirleme edilmiş tek amme ve tiyatro yapısı. İstanbul ve Ankara ortada bulunması ve şişman şehirlere yakınlığıyla yegâne olması cihetiyle ziyaretçileri birlikte bekliyoruz.” dedi.
Tiyatronun bir zaman bir nice depremle yıkıma uğradığını anlatan Erdoğan, bir şekilde milattan sonradan 2. yüzyılda ve sonrasında yapılan yenileme izlerini birlikte burada gördüklerini kaydetti.
Yapının temaşa kendisine kullanılırken daima tahavvül geçirdiğini aktaran Erdoğan, “Söz Gelişi duvarların topu topu kireç taşından yapılırken, restorasyonla yapılan taşların Konuralp’in şu anda de esas kayası olan kum taşından tekrar rötuşlu edilip tamir edildiğini duvardaki izlerden görebiliyoruz. Bölge zaten sarsıntı bölgesi, antika dönemde de benzeri şekilde tarihte yaşanan depremler var. Burada da depremin izleri var. Hristiyanlığa geçişle bu arada tiyatroların işlevini yitirmesi, yasaklanması ve depremin etkileriyle bura iri yıkıma tutulmuş.”??????? değerlendirmesini yaptı.
