Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türkiye’nin dayanabilen küresel besin tedarik zincirleri kurulmasına yönelik çalışmalarına faal şekilde devam ettiğini belirterek, “Global tarım ve gıda arzının sürdürülebilirliğine yönelik tecim ve lojistik politikalarının bilcümle dünyada canlı şekilde hayata geçirilmesi önemlidir. Biz bu konuda Türkiye yerine üzerimize düşeni yapıyoruz ve yapmayı üstelik sürdüreceğiz.” dedi.
Bakan Muş, 91’inci İzmir Uluslararası Fuarı kapsamında Ticaret Bakanlığı himayesinde “Tarım Ticareti: Dayanabilen Global Azık Tedbir Zincirleri Kurulması” temasıyla düzenlenen İzmir İş Günleri etkinliğine devre içi katıldı.
Konuşmasında küresel gıda kriziyle ilişkin sorunlara değinen Muş, bunlara Kovid-19 salgını ve jeopolitik sorunlar gibi şokların dahi eklendiğini söyledi.
Muş, iklim değişikliğinin tarım ürünleri üzerindeki etkisine dikkat çekerek, Türkiye’nin küresel ekincilik ürünleri ticaretinde açık dış satımcı pozisyonuyla mefret bire bir aktör olduğunu bildirdi.
Geçen iki yılda Kovid-19, Rusya- Ukrayna Savaşı, geri hizmet mesail, tedarik zincirlerindeki bozulmalar, kabak konu ile gıda ve erke krizleriyle yüz yüze kalındığını hatırlatan Muş, bu gelişmelerin, tekmil ekonomileri etkisi altına alan enflasyon dalgasına sebep olduğunu dile getirdi. Muş, gelinen noktada 2022 yılında global ekonomide koca tıpkısı yavaşlama beklendiğini kaydetti. Kovid-19 döneminde karşı karşıya kalınan hazırlık ve lojistik sorunlarının, ekincilik sektörünün önemini bire bir kez henüz hatırlattığına bel eden Muş, ekincilik sektöründe geri hizmet maliyetlerinin düşürülmesinin ciddi hale geldiğini ifade etti.
Muş, birçok ülkenin gıda tedariki açısından mühim otonomiyi tartışmaya, kendiliğinden yetebilmenin formüllerini aramaya ve buna yönelik stratejileri hayata geçirmeye başladığına dikkati çekerek, “Geri Hizmet alanda yaşanan bu sorunlar, hazırlık alanlarının çeşitlendirilmesinin, tedarikte daha mail coğrafyaların öne çıkarılmasının ve tedarikin bölgeselleştirilmesinin önemini ortaya koymuştur. Bu kapsamda, ekincilik sektöründe bölgesel aksiyon birlikleri ve ortaklıkların geliştirilmesi üstelik kritik bire bir önem kazanmıştır.” diye konuştu.
“Toptan iş birliği önemli”
Rusya-Ukrayna Savaşı’nın toptan ekincilik ve enerji piyasalarında yıpranmamış bire bir akse etkisi oluşturduğunu belirten Muş, günebakan, buğday ve darı kabil ürünlerde genişlik kebir tedarikçiler ortada düz kayran bu iki ülkeden arzın kesintiye uğramasıyla toptan gıda krizi riskinin oluştuğunu anlattı. Muş, kalan erke fiyatlarının bile dayanabilen haddinden fazla ülkede küsurat maliyetler zımnında üretimi eğleşme noktasına getirdiğini tabir ederek, alelhusus Rusya menşeli matbu ihracatının kesintiye uğramasının dahi tezek arzında sıkıntıya neden olduğunu bildirdi.
Bakan Muş, bu durumun, hem küresel emtia fiyatları enflasyonunu elan da artırdığını hem bile düşük gelirli ülkelerde gıdaya erişimi ağırbaşlı aynı ülkü haline getirdiğini söyleyerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Bu geçerli durum içre ülkemizin açıklık buluculuğunda Karadeniz’da hayata geçirilen tahıl koridoru, Ukrayna kökenli hububat ve gayrı asıl ekincilik ürünlerinin dünya piyasalarına baştan erişimini sağlamış ve küresel tıpkı azık krizinin önüne geçilmiştir. Hububat koridoru etkisiyle buğday, darı ve gün çiçeği kabil bir nice tarım ürününün fiyatları çekişme öncesi dönemdeki seviyelere gerilemiştir. Bu kriz örneğinde görüldüğü kabilinden, toptan teşrikimesai, önümüzdeki dönemde karşılaşılabilecek yıpranmamış risklerin aşılmasında ve gıda arz güvenliğinin sağlanmasında oylumlu tıpkısı etken olacaktır.”
“Ticaret kanalları yıldızlı tutulmalı”
İklim değişikliğine sınırlı sorunların de toptan tarım ve besin ürünleri arzı itibarıyla yeryüzü makro güçlük arasında kayran aldığını vurgulayan Muş, şunları kaydetti:
“İklim kaynaklı taşkın doğa olayları zımnında ekincilik üretiminde yaşanacak dalgalanmalar karşısında azık arz güvenliğinin sağlanması üzere ticaret kanallarının ayan tutulması ve ekincilik ürünleri üzerindeki spekülasyonların minimuma indirilmesi önem genişlik etmektedir. Bu çerçevede uluslararası gelişim birliğinin geliştirilmesinin özellikle farklı ekincilik havzaları arasındaki ticaretin tıkır tıkır sürdürülebilmesi elzemdir. Yakın teşrikimesai içre yürütülecek küresel tıpkısı siyaset tasarımına ve uygulamasına gerekseme olduğu aşikardır. Birçok uluslararası dokuma bu konuya eğilmiştir. İkili ve lehçe teşrikimesai modellerinin da bu süreçte etkin olacağına inanıyoruz. Toptan tutum ve ticarette yaşanan bu kısık dönemde Türkiye namına dayanabilen global gıda tedarik zincirleri kurulmasına müteveccih çalışmalarımızı düet, çoklu ve haddinden fazla yönlü platformlarda etkili şekilde sürdürmekteyiz. Global ekincilik ve azık arzının sürdürülebilirliğine yönelik ticaret ve geri hizmet politikalarının tamam dünyada etkin şekilde hayata geçirilmesi önemlidir. Biz bu konuda Türkiye adına üzerimize düşeni yapıyoruz ve yapmayı bile sürdüreceğiz.”
