Konfedere Milel Besin ve Ekincilik Örgütü (FAO) Genel Yönetmen Yardımcısı ve Avrupa ve Orta Asya Temsilcisi Vladimir Rakhmanin, Türkiye’de besin israfının önlenmesi anlamında delici icraat yürütüldüğünü belirterek, “Türkiye hoşur barışın ve haddinden fazla yönlü diplomasinin yaşayan benzeri savunucusu. Ferdî deneyimlerinden zaten biliyorum ve FAO nahiye temsilcisi yerine Türkiye Cumhuriyeti ile ve Ekincilik ve Orman Bakanlığı’yla kuma olmaktan nazik hava duyuyorum.” dedi.

Konfedere Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Tarım ve Orman Bakanlığı ile Konuşu İşbirliği Teşkilatı Azık Güvenliği Bölgesel Eş Güdüm Merkezi’nin (ECO-RCCFS) ortaklığıyla ve Hollanda Tarım, Doğa ve Gıda Kalitesi Bakanlığı’nın desteğiyle planlı “Avrupa ve Ölçülü Asya’de Gıda Kaybı ve İsrafı Lehçe Konferansı” devir içi ve fiziksel namına katılımla Hilton Bakırköy’bile başladı.

“Dünya genelinde 3,1 bilyon insanın metin beslenmeye erişimi yok”

Vladimir Rakhmanin, toplantıda yaptığı konuşmada, besin kaybı ve israfının akıbet evre bulut verici tıpkısı soruna dönüştüğünü ve bu sorunun iklim değişikliğinde üstelik payı olduğunu dile getirdi.

Sürdürülebilir besin sistemlerinin gelecekte besin güvencesinin anahtarı olduğunu tamlayan Rakhmanin, “Gıda israfı ve kaybı ayrımsız zamanda töre bilimi de bir sorundur ve alımlı çalımlı görülecek aynı format değildir. Tahmini yerine acun genelinde 3,1 bilyon insanın zinde bir beslenmeye erişimi olmadığını biliyoruz ve yaklaşık 828 milyon kayırıcı açlıktan muzdarip. Gıda kaybı ve israfı orantısız bir şekilde haddizatında dimdik benzeri beslenme için muktezi olan ancak çarpık çurpuk kaybolabilecek gıdaları etkiliyor. Dünyada temas 3 kişiden benzeri yaşama haddizatında ancak tagaddi sorunu yaşıyor. Ulusal, bölgesel, küresel seviyede bunun amacıyla eyleme boşamak gerekiyor. Teknolojiler, yenilikçi çözümler, bakir çalışma şekilleri, mebzul çalışmalar bu anlamda bize o dönüşümü sağlayacak anahtarlar tür.” diye konuştu.

Sürdürülebilir kalkınma ağı amaçları altındaki hedeflere yayılmak için belirlenen süreye 8 sene kaldığına dikkati çekici Rakhmanin, “Dolayısıyla tezelden eyleme boşamak için imdi acilen bire bir şeyler yapmamız gerekiyor. Bulunan bol uygulamaları aynı araya getirebiliriz. Önümüzde bugün ayrımsız fırsat duruyor ve yeni çözümlere bakabiliriz. İlerlemeden bizi alıkoyan şeyleri imdi önümüze alıp değerlendirebiliriz. Gıda kaybı ve israfının azaltılmasının fazlalık etkilerini görebilmek amacıyla gani yönetişime ve hep aktörlerin tutarlı tıpkı şekilde beraber çalışmasına ihtiyacımız var. Yöntem yapıcılar, uygun aranjman mekanizmalarıyla bu anlamda kolaylaştırıcı aynı düzlem yaratacaktır.” ifadelerini kullandı.

“Türkiye’nin herhangi bir düzeyde barışa ulaşmadaki çabalarını ne kadar ölçüm etsek azdır”

Vladimir Rakhmanin, FAO’nun Türkiye’de Ekincilik ve Orman Bakanlığı ile teşrikimesai içerisinde azık kaybı ve israfının önlenmesi, azaltılması ve izlenmesi millî stratejisini ve eylem planını hazırladığını anımsatarak, sözlerini şöyle tamamladı:

“Alelade Türkiye’birlikte bu anlamda etkileyici çalışmalar yürütülmüştür. Çok koskocaman bir süreç özelliği elan var, elçi tıpkı süreç olmuştur. Banal tabandan ortaya çıkan akıbet aşama kucaklayıcı tıpkı şekilde iyi uygulamaların paylaşıldığı benzeri hareket gördük. Sıradan tebrik ediyoruz. Şurası de vurgulamak istiyorum, Türkiye basit barışın ve bile çok taraflı diplomasinin ruhlu bir savunucusudur. Zatî deneyimlerinden zaten biliyorum ve FAO kesim temsilcisi yerine, Türkiye Cumhuriyeti’yle ve Tarım ve Orman Bakanlığı’yla eş olmaktan şişman aynı hava duyuyorum. Türkiye’nin seçme düzeyde barışa ulaşmadaki çabalarını hangi büyüklüğünde ölçüm etsek azdır. FAO adına Türkiye’yle güçlü aynı teşrikimesai içerisindeyiz.

Türkiye 1948’dahi FAO’ya örgen oldu. Bu sene Türkiye ve FAO baş başa 40’ıncı yıl dönümünü kutluyor. Yani Türkiye’da FAO temsilciliğinin kurulmasının 40. yılı ve tıpkısı zamanda birlikte FAO ast nahiye ofisinin de Türkiye’ye yerleşmesinin 15. sene dönümü. Bu ortaklıklar sonucu esasen Türkiye dahil tevessül etmek amacıyla FAO üyelerini güçlendirebiliyor amma bu ihya zaten Türkiye’nin çabalarıyla bu arada gerçekleşiyor. Hem bölgesel hem küresel düzeyde biz Avrupa ve Ölçülü Asya bölgesinde çalışmalarımızı yürütüyoruz. Deneyimlerimizden tıpkısı şeyler öğreniyoruz ve beklenti ediyorum ki bugün çıkardığımız dersler ve bu arada iki devir süresince paylaşacağımız çalışmalar global bir külfet yaratacaktır.”

“Türkiye genelinde hanelerde tıpkı yılda 80 milyon dolar tasarruf ettik”

Ekincilik ve Orman Icra Vekili Yardımcısı Ebubekir Gizligider ise Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde Türkiye’nin aldığı inisiyatifle, Ukrayna ve Rusya arasındaki çatışmanın gıdaya ve dünyaya olan zararını adeta izale ettiğini ve imdi Karadeniz tahıl koridoru döneminin barışla neticelenmesi için bile İstanbul’un tıpkısı form olacağını dile getirdi.

Tarım ve Orman Bakanlığı olarak besin kaybı ve israfı üstüne yapılan kudretli çalışmaları anlatan Gizligider, şunları kaydetti:

“Tığ zaten yola çıkarken bu işin başarısının elden bakanlığımızın değil hep Türkiye’nin sahiplenmesiyle tür olabileceğini biliyorduk. Bu yüzden değme devir serbest, delege benzeri yaklaşımla debi ettik. Demin itmam ettiğimiz yolu rakamlarla de kazımak istiyorum. Yapılan analiz sonucuna göre, Türkiye genelinde hanelerde aynı yılda 80 milyon dolar tasarruf ettik, verdiğimiz mesajlarla, yayınladığımız içeriklerle alışverişe düzenlenen çıkan sevimli sayısını artırdık ve gıdalarını bittabi koruyacakları üzerine elan bilgili arkaç getirdik. Sonuç aşama ehemmiyet verdiğimiz, son istihlak tarihi ve tavsiye edilen tüketim tarihi arasındaki farka müteveccih şuur yüzdelik 20 arttı. Tüketicilerin tavsiye edilen tüketim tarihi geçmiş ama hala tüketimi güvenilir olan gıdayı atarak müsriflik etmeleri tutulmuş oldu. Haddinden Fazla mehabetli tıpkısı husus üstelik kavisli porsiyon planlamasıdır ve bundan kaynaklanan azık israfı yüzdelik 22’den yüzde 13’e düştü. Bununla bu arada israf edilen gıdaların baştan kıymetlendirilme oranı ise yüzde 45’ten yüzde 55’e bundan sonra. Yine azık atıklarında komposto yapanların oranının yüzdelik 3’ten yüzdelik 6’ya çıktığını bu çalışmaların peşi sıra belirleme ettik.”

-“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın arabuluculuğuyla azık krizinin üstünden katılmak amacıyla haddinden fazla majör tıpkısı aşama atıldı”

Hesaplı İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri Büyükelçi Khusrav Noziri de kâin buut ve şartlar ayn uğrunda bulundurulduğunda gıda güvencesinin 2022 ve sonrası amacıyla esasta az buçuk karamsar göründüğünü ve buna Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın hırçın etkilerinin bile eklendiğini söyledi.

Noziri, “2022 besin krizleri toptan raporu yeni yayımlandı ve endişeyle karşıladığımız bilgiler içeriyor. Zira baktığımızda yardıma arz haddinden fazla ihtiyacı olan 53 ülkede haddizatında 2019 yılında. 135 milyon gönül AKUT besin güvencesizliğiyle karşı karşıyayken bu suret 193 milyona yükseldi. Açlıktan, kıtlıktan banal tıpkı adım uzakta olan iveğen besin güvencesizliğiyle karşı karşıya olan insanların sayısının yükseldiğini görüyoruz. Bu noktada hasis Mürekkep Uluslar’in Karadeniz tahıl girişiminin altını çizmek istiyorum. Hoşur emsali görülmemiş ayrımsız mutabakata ulaşıldı. Sayın Türkiye Cumhuriyeti Cumhur Reisi Recep Tayyip Erdoğan’ın arabuluculuğu sebebiyle İstanbul’üstelik burada ilişkin ittifak imzalandı ve küresel azık krizinin üstünden gelmek için haddinden fazla yetişkin benzeri adım atılan oldu.” ifadelerini kullandı.

Bulunan şerait altında gıda kaybı ve israfına bakıldığında, bulunan durumun daha bile kötüye gittiğini dile getiren Noziri, “Zira insanlar vasıtasıyla üretilen fakat tüketilmeyen gıdaları düşündüğünüzde çevresel, sosyal, hesaplı açıdan pespaye damarı bozuk etkiler ortaya çıkardığını görüyoruz bu durumun ve UNEF’in (Konfedere Milel Ivedi Nitelik Gücü) 2021 gıda israfı indeksi raporuna baktığımızda kestirmece olarak 931 milyon titrem azık israfı 2019’birlikte ortaya bundan sonra. Bunun yüzde 61’i hanelerden yüzdelik 26’sı azık hizmetlerinden, yüzde 13’ü perakendeden kaynaklanıyor. Toplam toptan besin üretiminin kestirmece yüzde 17’sinin aslında müsriflik edilebildiğini görüyoruz.” diyerek konuştu.

Noziri, gıda kaybı ve israfıyla kudretli bire bir şekilde başa çekebilmek teknolojiden henüz çok yararlanılması gerektiğini ve mekân üzerindeki ayak izinin azaltılması gerektiğini sözlerine ekledi.

Öte yandan, ferda sona erecek aktiflik kapsamında gerçekleşecek muhtelif panellerde, besin israfı ve süründürülebilir besin konuları ele alınacak.