2022 yılına ait zirai destek ödemelerine ilgilendiren Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’üstelik yayınlandı. Buna bakarak; Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Sübvansiyon Modeli kapsamında buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale üzere dekar başına 75 lirası mazot, 46 lirası matbua olmak için 121 lira destek sağlanacak. Gözyaşı öz üreticilerine kilo başına verilecek prim ödemesi 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi. Örgensel basma ve örgensel tarım ile ferah ekincilik desteklerinde ise artma yapılmadı. Destek ödemeleri 2023 yılında yapılacak.
“2022 Yılında Yapılacak Zirai Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Basma ve Sertifikalı Sulp Yararlanma Desteklerine İlişkin Reisicumhur Kararı”, Resmi Gazete’üstelik yayınlandı. Değişmeyen, 1 Sülale 2022 tarihinden kaynatmak üzere bugün itibariyle yürürlüğe girdi.
Buna göre, Dikici vasıta Sistemi’ne (ÇKS) karışma olan çiftçilere dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale üzere 75 lirası mazot ve 46 lirası tezek görünmek için mecmu 121 liralık bindi verilecek.
EN FAZILETLI IFA PAMUK VE ÇELTİKTE
Dekar başına sunu efdal bindi ödemesi pamuk ve çeltikte olacak. Buna göre, iğ ve çeltik üretenlere dekar başına 250 lira süt ve 21 lira matbu desteği koyulmak için toplamda 271 liralık; nohut, ark fasulye ve mercimek üretiminde dekar başına 75 liralık mazot ve 21 liralık matbua desteği olmak amacıyla 96 teklik; kumpir ve soya fasulyesi üreticilerine dekara 125 teklik motorin ve 21 teklik matbu almak amacıyla 146 liralık; dolayı ayçiçeğinde dekara 88 liralık mazot ve 21 liralık matbu desteği tevessül etmek üzere mecmu 109 lira bindi ödemesi yapılacak.
Dane mısır ve fındık ve başka ürünlerde mazot desteği dekara 62 lira, matbu desteği 21 lira kalkmak üzere 83 teklik, kanolada dekara 88 teklik mazot ve 21 teklik basma desteği girmek amacıyla toplam 109 lira, aspir üzere dekara 76 lira mazot ve 21 liralık basma oluşmak amacıyla 97 lira destek ödenecek.
Kuru soğan, yaş çay ve zeytinde dekara 63 teklik mazot ve 21 teklik tezek doğmak amacıyla 84 lira, yemleme bitkilerinde dekara 94 teklik motorin ve 21 teklik basma desteği ile 115 teklik bindi ödemesi yapılacak.
NADAS İÇİN DEKAR BAŞINA 38 LİRA SÜT DESTEĞİ SAĞLANACAK
Tarım destekleri kapsamında nadasa bırakılan arazilere da destek sağlanıyor. 2022 yılı destekleri kapsamında, nadasa bırakılan ekincilik arazileri amacıyla 38 lira süt desteği verilecek.
ORGANİK BASMA DESTEĞİ ARTMADI
İlk yol 2019 yılında ödenmeye başlanan moskof organik-organomineral tezek desteği kapsamında uzvi basma kullanan çiftçilere verilen destek miktarı değişmedi. Organik basma kullanan çiftçilere 2022 üretim yılı üzere dekara 20 teklik destek ödenecek.
TOPRAK ANALİZ DESTEĞİ 40 LİRADAN 50 LİRAYA ÇIKTI
Arazi Analiz Desteği, asgari 50 dekar ve üst tarım arazilerinde, arttırma seçme 50 dekara kadar bir analiz üzere Tarım ve Orman Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş Toprak Çözümleme laboratuvarlarına çözümleme başına sabık sene 40 lira olan bindi 50 liraya çıkarıldı.
ORGANİK TARIMDA DESTEK ARTIŞI YOK
Üç kategoride ödenen organik ekincilik desteğinde temas çoğalma yapılmadı. Bir Numara kategoride bireysel ürün sertifikası ile üretim yapanlara güzeşte sene olduğu kadar dekara 100 liralık, tıpkı kategoride müstahsil grubu eser sertifikasıyla üretim yapanlara 50 liralık ödenecek. İkinci kategoride bireysel im sertifikasıyla istihsal yapanlara 40, kol sertifikasıyla istihsal yapanlara 20 teklik, üçüncü kategoride ise dekara 10 lira destek ödenecek.
İYİ TARIM DESTEĞİNE ARTIŞ YAPILMADI
İyi tarım desteklerinde birlikte seçkin çoğalma yapılmadı. Sabık yıl olduğu kabil gani tarım uygulamalarında dekar başına 150 teklik ile 10 teklik ortada mütebeddil oranlarda destek ödemesi yapılacak. Arıcılık Kayıt Sistemi ve Uzvi Ekincilik Hikmet Sistemi’ne mukayyet, uzvi statüde bulunan kovanlar üzere öz yetiştiriciliği özne çiftçilere kapçık başına 15 teklik destek verilecek.
ZEYTİN REHABİLİTASYONU DESTEĞİ DEKAR BAŞINA 100 LİRA
Fındık üreticilerine düzlük bazlı gelir desteği kapsamında, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 liralık namına ödenecek. Cellat örgensel-organomineral gübre desteği kapsamında dekara 20 lira tutma ödemesi yapılacak. Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 100 lira bindi verilecek.
FARK ÖDEMESİNDE 18 ÜRÜNDEN TAKKADAK YAŞ ÇAY DESTEĞİ ARTTI
Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek ürünler amacıyla verilecek destekler üstelik tespit edildi. Buna göre, 2022 istihsal yılında prim desteği yerine adlandırılan fark ödemesinde 18 üründen sadece gözyaşı çay desteği 13 kuruştan 30 kuruşa çıkarıldı. Sair ürünlerde bindi artışı yapılmadı. 2020 ve 2021 üretim yılında olduğu üzere 2022 yılında dahi hava günebakan, cılız fasulye, nohut, mercimekte kilo başına 50 kuruş destek verilecek. Kütlü pamukta kilo başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, kuş yemi mısırda 3, buğday, rüşvet, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80 ve kuş yemi zeytinde 15 kuruş tutma primi ödemesi yapılacak.
SU SIKINTISI OLAN BÖLGELERDEKİ ÜRETİME AYIRT ÖDEMESİNE İLAVE YÜZDELIK 50 DESTEK ÖDENECEK
Bu arada, su kısıtı olan bölgelerde nohut, yasmık ekenlere sunulan fark ödemesine arttırma yüzdelik 50 bindi ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra terviç ödemesi yapılmayacak.
HAVZA DIŞINDA ÜRETİM YAPANLARA DESTEK YOK
Cumhur Reisi Kararı göre, Türkiye Ekincilik Havzaları Üretim ve Terviç Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin nahiye dışında yetiştirilmesi yerinde belirlenen ürünlere süt, matbua, ayırt ödemesi, ensiz içi sertifikalı sulp kullanım, yem bitkileri ve fındık düzlük bazlı sağlık desteği verilmeyecek.
YEM ÜRETİCİLERİNE HASAT KAYDIYLA BINDI SAĞLANACAK
Tarım Havzaları Istihsal ve Terviç Modeli kapsamında yemleme bitkileri desteğinde ÇKS’ye kayıtlı arazileri üstünde anif ağızotu peyda etmek üzere haddinden fazla yıllık ve bir tane yıllık yemleme bitkileri ekimi işleyen üreticilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla destek sağlanacak.
Yem bitkileri istihsal desteği, dekar başına atılmak üzere korunga amacıyla 90 liralık, bir tane yıllık yem bitkileri amacıyla 60 liralık, silajlık ekilişler (yapışkan/sıska) amacıyla 60 lira, bileşimli çayır otlak amacıyla 150 lira, haddinden fazla almanak ağızotu bitkilerinde çepel olanlar amacıyla 90 liralık, sıska olanlar için dahi 40 liralık ve silajlık ekilişler için 100 teklik olacak.
Yer şeş sularının güçlükle seviyede ve akarsu kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığı’nca tayin edildiği havzalarda bu yıl ekilen yemleme bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük amacıyla yem bitkisi desteğine ilave yüzde 50 bindi verilecek.
BUZAĞI BAŞINA 500 LİRA BINDI
Hayvancılık alanında, programlı aşıları tüm, 4 ay ve beden yaşta, ilkine buzağılama yaşı sunma fazla 960 gün veya son iki buzağılama arası sunu fazla 600 aktarılma olan ineklerin doğan buzağıları amacıyla hayvan başına 500 teklik bindi sağlanacak.
Veca, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli ve Van’dahi doğan buzağılar amacıyla ilave 200 liralık ödenecek.
Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, suni tohumlama sonucu doğan buzağılara arttırma 100 liralık destek ödenecek.
Buzağı bindi şartlarını karşılayan buzağı başına ifa ünite miktarlarının 20 başa kadar tümü, 21-100 başa kadar yüzde 75’i, 101-500 sarrafiye üzere yüzdelik 50’si ödenecek.
DİŞİ MANDALAR İÇİN 500 LİRA DESTEK
Dişi mandalar için 500 teklik, soy kütüğüne kayıtlı çekici mandalar için ilave 300 lira, programlı aşılarının tamamlanması kaydıyla 4 kamer ve eğin malaklar için 500 liralık, üs kütüğüne kayıtlı malaklar amacıyla üstelik ilave 300 teklik, eğreti tohumlamadan doğan malaklara ayrıca arttırma 500 teklik destek ödenecek.
Islah amaçlı benzin zımni analizi yapılan ve bakanlıkça belirlenen benzin kalite kriterlerini sağlayan suni tohumlamadan doğan bozulmamış sütçü veya toplanmış soy beherglas geri amacıyla 100 liraya büyüklüğünde bindi verilecek.
En bir iki 1 baş, en fazla 50 başlangıç düve (manda dahil) alımına dahi bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzde 40’ı sıkı süresince doğmuş ve düve merkezlerinden gerçekleştirme edilen düvelere ise yüzdelik 50’si kadar destekleme ödemesi yapılacak.
HASTALIKLARDAN ARİ İŞLETME DESTEĞİ 600 LİRA
Hastalıklardan üryan işletme desteği, maya boğalar dışındaki 6 kamer beden yaştaki ayvaz hayvanlar hariç, bütün sığırlar üzere efsanevi sahiplerine 600 teklik ifa gerçekleştirilecek.
Ari sığır başına ödeme ünite miktarları 500 başa kadar yekpare, 501 kelle ve üst amacıyla yüzdelik 50’sine kıymet mevrut tutarın ödenmesi kanalıyla uygulanacak. Ayrıca Musaddak Benzen Çiftliği Sertifikası’na eş işletmelerdeki dal işletme desteği kayran mecmu sığırlar üzere ilave 100 liralık bindi verilecek.
Nezaret kayıt sistemlerine kayıtlı, ensiz zarfında zade ve besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (manda karışma) mevzuatına makul kesimhanelerde kestiren, Bakanlıkça soy ve asıl bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayıcı 1-200 mir için (200 mir karışma) efsanevi başına zaman ve vahit eşit üzerinden 500 lira destek ödenecek.
ÇOBAN BAŞIN İSTİHDAMINA 12 BİN LİRA DESTEK VERİLECEK
Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, sürücü istihdam desteği, 100 temel ve gövde bilgili koyun direngen varlığına cemaat işletmelere yahut çobanlara 12 bin liralık olarak ödenecek.
Damızlık koyun-aksi yetiştiricileri birliklerine organ yetiştiricilerin, Bakanlık pusat sistemlerine kayıtlı deneyli koyun başına 50 teklik, kart tutturuk başına 50 liralık, kart tiftik keçisi başına arttırma 20 liralık, göçkün yetiştiricilerine bilgili koyun inatçı başına arttırma 2 liralık destek ödemesi yapılacak.
Bir eski yılın anaç kucak-direngen desteğini düzlük ve terviç yılında iri kucak aksi sayısını zait işletmelere, bir esbak yılın kuzu ve oğlaklarının, tutma yılında bilgili koyun, tutturuk vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artış oranını aşmamak kaydıyla efsanevi başına 200 lira destek ödenecek.
İPEK BÖCEĞİ VE TİFTİK YETİŞTİRİCİLERİNE DESTEK
Moher ve Yapak Tarım As Kooperatifleri Birliği’ne (Tiftikbirlik) sadık kooperatiflere, Maya Kucak Tutturuk Yetiştiricileri Birlikleri’ne veya Bakanlığa mukayyet yün işleme tesislerine yetiştirici makbuzu karşılığında satan ve Tiftik Kayıt Sistemi (TKS) Fen Tabanı’na kaydettiren üreticilere oğlak tiftiğinin kilogramına 70 liralık, resülmal tiftiğin kilogramına 60 liralık, sekunder tiftiğin kilogramına 25 teklik, kontratlı üretim kapsamında üretilen tiftiğe üstelik arttırma 10 teklik ödeme yapılacak.
İpek böceği yetiştiriciliğinde ücretsiz döl sağlayan Koza Ekincilik Satma Kooperatifleri Birliği’ne (Kozabirlik), dağıttığı kutu başına 240 liralık, ürettiği yaş ibrişim kurdu kozasını Kozabirlik/kooperatifleri yahut cümbüş alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve el işi olan tüzel kişilik vasıflarına sahip işletmelere satan yetiştiricilere, yaş kozanın kilogramına 160 lira ödeme yapılacak.
BİRLİKLERE ÖRGEN ÜRETİCİLERE ARILI KOVAN BAŞINA 20 LİRA
Vekâlet Arıcılık Vasıta Sistemi’ne kayıtlı, gestalt birliği düzeyinde örgütlenmiş yetiştirici birlikleri ve/yahut üretici birliklerine unsur üreticilerine dahi arılı kovan başına 30, unsur olmayanlara 20 liralık, Bakanlıktan üretim izni almış maya ana arı üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık ana arı başına 100 teklik destek sunulacak.
Bakanlıkça programlanan aşılama uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için efsanevi sahiplerine, büyükbaş efsanevi atıkları amacıyla bin 400 teklik, küçükbaş efsanevi atıkları üzere 250 lira atılmış desteği, hayvan hastalıkları ile uğraş çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve hızma uygulamaları amacıyla uygulayıcılara büyükbaş efsanevi başına 2 teklik, küçükbaş hayvan başına ise 1,5 teklik destek ödemesi yapılacak.
ALABALIK İÇİN KİLOGRAM BAŞINA 1 LİRA BINDI
Su ürünleri desteği çerçevesinde 350 bin kilogram dahil, alabalık üzere kilogram başına 1 liralık, eskimemiş türlere 3 teklik, sınırlı bütün üretime 2 lira, kilo üstü alabalık yetiştirilmesine ve sazana 1,5’ar liralık, midye üzere kilogram başına 50 kuruş bindi sağlanacak.
10 bin adede kadar kuluçkahane damızlık ala desteği balık başına 60 teklik, yer havuzlarda balık yetiştiriciliğine 30 bin kilo dahil kilo başına 2 lira verilecek.
HAYVAN GENETİK KAYNAKLARININ KORUNMASI DESTEĞİ
Hayvan genetik kaynaklarının durumunda korunması ve geliştirilmesi destekleri kapsamında Bakanlıkça meri projeler amacıyla yetiştiricilere, kocabaş koruması için hayvan başına 1000 liralık, küçükbaş korumaya hayvan başına 150 lira, sığır pedigrili korumaya bin 200 lira, münezzeh korumaya kovan başına 80 teklik, ipek böceği korumaya kilogramda 170 lira, ıslah programındaki koyun, muannit ve yavrularına halk elinde düzelti seçkin sürüde efsanevi başına 150 teklik, taban sürüde 100 lira, halk elinde manda ıslahı (deneyli manda), boğa ve yıl zarfında doğuran iri mandaya efsanevi başına 2 bin lira, sene zarfında doğurmayan iri mandaya hayvan başına 1200 teklik, damızlığa ayrılmak üzere seçilen yerli sığır (düve/kele) hayvan başına bin 500 liralık, damızlığa ayrılmayan için bin 300 liralık, maya eş materyale (belletici-teke) efsanevi başına elit sürüde 350 teklik, aya sürüde 250 lira destek sağlanacak.
SERTİFİKALI KUMPIR TOHUMU KULLANANA 200 LİRA BINDI
Yurt içi sertifikalı nesil kullanma desteği çerçevesinde dekara aspir için 10 teklik, kanola üzere 30 liralık, süsen için 8 liralık, arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik için 50 lira, zayıf fasulye, yasmık ve yonca için 60 liralık, nohut üzere 50 teklik, patates için 200 lira, fiğ, yem bezelyesi, korunga ve soya amacıyla 45 liralık, kayran fıstığı amacıyla 34 lira ifa gerçekleştirilecek.
Sertifikalı fide/rekiz tasarruf desteği, şam fıstığı, koz, badem, semavi ballıdarı ve aronya için 400 lira, armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, limon, mandalina, portakal, kayısı, vişne, zeytin, başka ürün türleri ve asılı (nar ve muz hariç) üzere 280 liralık, sertifikalı çilek fidesi ile bostan tesisi üzere birlikte dekar başına 400 lira olacak.
Yurt zarfında sertifikalı nesil üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, az ortamında satışını gerçekleştiren, Vekillik vasıtasıyla izinli tohumculuk kuruluşu kabul edilen ÇKS’ye mukayyet çiftçilere bu sene ürettikleri mütenevvi sertifikalı tohumluklarla orijinal/anne ve üstü tohumluklara de türüne bakarak kilo başına 0,1-5 teklik daraç içi sertifikalı tohum üretim desteği ödemesi yapılacak.
Sertifikalı aşılı amut başına 0,5 liralık, aşısız fidan başına ise 0,25 lira destek sağlanacak.
ÇİFTLİK MUHASEBE VERGİ AĞINA KAYITLI 6 BİN İŞLETMEYE, İŞLETME DESTEĞİ
Çiftlik Saymanlik Vukuf Zehir Sistemi’nin 81 ilde uygulanmasına bitmeme edilecek ve sabık sene kayıt altına alınan 6 bin işletmeye, pres başına 600 liralık ödenecek.
Zirai neşir ve müşavirlik desteği kendisine, Bakanlıkça yetkilendirilerek zirai neşir ve danışmanlık hizmeti sunan azade ekincilik danışmanları ile kültür odası ve müstahsil örgütlerinde yer aşkın 5 tarım danışmanı kalkmak amacıyla istihdam edilen beher tarım danışmanı için 72 bin lira ödenecek. Ödemeler karşılık 2 epizot halinde gerçekleştirilecek.
