Türkiye’nin genişlik faziletli rakımda kâin siperleri Tarihi Sit Alanı namına tescillendi
Artabel Gölleri Gusto Parkı sınırlarındaki himaye, mezar ve değişik savaş kalıntıları Tarihi Sit Alanı oldu
Gümüşhane’de Deveboynu Siperleri’nin ardından Artabel Gölleri Tabiat Parkındaki alan 2.Tarihi Sit Alanı oldu
GÜMÜŞHANE Gümüşhane’de Türkiye’nin yer faziletli rakımdaki siperlerinden birisi olan Artabel Gölleri Gusto Parkında siper ve sair kavga kalıntılarının vadi aldığı 4,5 milyon metrekarelik kayran tarihi sit alanı kendisine tescillendi.
Firez ve Turizm Bakanlığı, Trabzon Hars Varlıklarını Esirgeme Nahiye Oturmuş, 7433 basit kararıyla Torul ilçesi sınırlarındaki Artabel Gölleri Beğeni Parkı sınırları içerisinde mevcut alanı 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Dulda Kanunu kapsamında “Tarihi Sit Alanı” kendisine tescilledi. Kararda 1913-1917 yılları arasında 3.Ordu Komutanlığı Alay ve Tümenlerine sınırlanmış birliklerin savaştıkları martir mezarı, koruma, makine yolları, fırın kabil unsurların yer aldığı Artabel Gölleri Tabiat Parkı ve komşu parselde bulunan Giresun’un Alucra ilçesi Yeşilyurt köyü sınırlarında mevcut karargah kalıntılarının milli devir ve askeri savaş tarihi açısından şanlı olaylardan 1916 yılında Osmanlı-Rus kuvvetleri arasındaki muhabereler yaşanmış olmasından ortalık sınırları belirlenen alanın Tarihi Sit Alanı kendisine belirlendiği tabir edildi.
Torul ilçesi sınırlarındaki Artabel Gölleri Tabiat Parkının 3 bin 149 metre rakımlı zirvelerinde 1916-18 Rus işgali döneminden kalan esirgeme, şehitlik, karargah ve yolların tescili üzere Gümüşhane Valiliğinin talebiyle Trabzon Ekin Varlıklarını Siper Mıntıka Oturmuş Müdürlüğünden Kazı Bilimci ve Nutuk Tarihi Uzmanından oluşan heyet konuyu yıllar geçmiş gündeme getiren gazetecilerle ve Natür Himaye ve Milli Parklar ekiplerinin rehberliğinde geçtiğimiz aylarda alanda ışık, video, merhale ve koordinatlar alarak raporlar hazırlamıştı. Toplam 5 bin 859 hektarlık alana sahip ve 1998 yılında zevk parkı car edilen ve Gümüşhane’nin çatısı yerine nitelendirilen Artabel Gölleri Tabiat Parkı, yamaçlarının rastgele yerinden buz kabil cari suları, gürül gürül çağlar dereleri, şelaleleri ve 20’den aşkın buzul gölüyle ışıkla suyun buluştuğu zirve ve ölmeden evvel görülmesi gereken saha yerine biliniyor.
Alanda düzlük düz şehit kabri ve bulunduğu bölgenin hemencek altında saha kayran “Ahtabur” gölüyle ilişkin anlatılan hikaye şu şekildeydi: “Gümüşhane bölgesinin Ruslar vasıtasıyla nehiy edilmesinin ardından, işgale alın devletin gönderdiği bir zümre leşker tün yürüyüşü sırasında bu gölün kayırıcı kısmından geçe kâffesi yamaçtan düşerek boğulur. Sabahleyin olduğunda küme komutanı olayı hassas ve bölgeye gelir. Gördüğü dekor gölün yüzündeki er şapkalarıdır. Kargış taburum, ilenç taburum diye niteleyerek ağlar. Bölgenin adı dahi çıktı Ahtabur namına kalır.”
Yeni tescille birlikte Gümüşhane’de Tarihi Sit Alanı sayısı da 2’ye imdi. Daha geçmiş Osmanlı-Rus Savaşı’nda mergup siperlerin bulunduğu dalan ilçeye kapalı Külüstür ve Yağlıdere köyleri sınırlarında 3 kilometrelik alandaki 100’ün üstünde Deveboynu Siperlerinin olduğu bölge “tarihi sit alanı” olarak tescillenmişti.
