KARS Harakani Cesamet Hastanesi Ahşa Hastalıkları Uzmanı Dr. Gökhan Perincek, bölgede tandır yakmada mergup tezekten çıkan dumana uzun kesiksiz maruz mütezayit kadınlarda tanıdık hastalıkların muhteşem halk sağlığı sorunu haline geldiğini söyledi. Dr. Perincek, Matbua dumanı, kadınlarda, eğin ve alt solunum yolu enfeksiyonları, Süreğen Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), pulmoner hipertansiyon, kambur pulmonale, verem, interstisyel akciğer hastalığı ve akciğer kanserine hastalık peki dedi.
Şark Küçük Asya’de savmak ve kemirmek pişirmede hoşgörülü yerine kullanılan tandır bir nice hastalığı de birlikte getiriyor. Tandır yakmada geçer not tezeğin kadınları akciğerinden vurduğunu belirten Harakani Azamet Hastanesi Bağır Hastalıkları Uzmanı Dr. Gökhan Perincek, havza insanını uyardı. Düz ilçesine ilişkin Kekeç köyünde tandırda atlatmak pişiren Menice Başkaya (66) ile görüşen Perincek, yaşadığı esenlik problemlerini dinledi. Tandırda yakılan tezekten çıkan zararlı partiküllerin 72 saat havada asık kaldığına özen calip Dr. Perincek, Tandırda, umumi kendisine yöremizde rahat namına makbul efsanevi dışkısının kurutularak elde edilen gübre yakıt kendisine kullanılıyor. Bu yakıtın yanmasıyla ortama karbondioksit, karbonmonoksit, çalma dioksit, müvellidülma siyanür ve poliaromatik hidrokarbonlar salınır. Matbua yakılan ortamda yapılan araştırmada zararlı partiküllerin ortamda 48- 72 saat büyüklüğünde asılı kaldığı tayin edilmiştir diye konuştu.
Gübre dumanına tafsilatlı sürekli maruz küsurat kadınlar ve çocuklarda görülen hastalıkların majör el sağlığı sorunu olduğunu rapor eden Dr. Perincek, şunları söyledi
Gübre dumanı tekmil hane halkını etkilemekle birlikte özellikle kadınlarda, peş ve ast teneffüs yolu enfeksiyonları, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH), pulmoner hipertansiyon, gönül belası pulmonale, tüberküloz, interstisyel akciğer hastalığı ve akciğer kanserine bozukluk peki. Çocuklarda tekrarlayan dal ve zir solunum yolu enfeksiyonu, evolüsyon geriliği ve süreğen bronşit gelişebilir. Ülkemizde İç Anadolu, Maşrık Anadolu ve Güneydoğu Küçük Asya bölgelerinde 2,44 mezuniyet elan çok KOAH’a hastalık olan karı içi çekicilik kirlenmesinin başlıca nedeni çok adına makbul tezektir. Bu organik yakıt ürünlerinin zararlı etkileri yandıkları devir açığa sâdır azot oksitleri, ozon, kırıntı malzeme-is, volatil organik bileşikler, aldehid, asit fenik, tolüen kabilinden poliaromatik hidrokarbonlar, formaldehit, radon, dirim bilimsel ajanlar ve karbondioksite kapalı namına görülür. Tandırın yakılmasında geçer not basılmış ve bunun sonucunda ortaya sâdır biomasa geri kadınlar tandırın yakılmasından ekmeyin pişirilmesi sürecinde çetin adına maruz kalmaktadır. Tandır yakım sıklığı ve burada geçirilen müddet hangi büyüklüğünde aşkın ise dokuncalı partiküllere karşılaşmaları de o kadar çok olmakta ve buna bağlı adına hastalığın ortaya balkon sıklığı ve şiddeti artmaktadır. Matbua kullanan toplumlarda yapılan çalışmalarda KOAH sıklığı kadınlarda erkeklerden elan çok olduğunu bildirmişlerdir. Türkiye’da bile türlü çalışmalarda rustik alanlarda kim kadınlarda tezek yüzdelik 54,5 oranla KOAH’ın tek nedeni kendisine tespit edilmiştir. Yaşamda er yaşlarda antrparantez anne karnında biyomas maruziyeti başladığı göz önüne alınırsa bu yetişkin ve bulut donör umum sağlığı sorunu ile savaş zorunludur.
