MELİS YILDIRIM

Türkiye’nin İsrail Büyükelçisi kendisine 2007-2009 yılları ortada görev yapmış olan zahmetli Büyükelçi Namık Fecir, İsrail ile Türkiye’nin kopça sefirikebir ataması kararını olumlu karşıladığını belirtti. İsrail-Türkiye ilişkilerinin gelişmeye çok makul olduğunu belirten Tan, “Türkiye’nin üretimlik ayarlarına döndürülmesi açısından mahsus tıpkısı ceht var. Amma bu çabanın doyurucu olabilmesi çabucak düet ilişkileri gine düzeltmekle olanaksız. Benzeri zamanda Türkiye’nin çok dingildek olan demokrasisini, özgürlükler bağlamında bugüne kadar ortaya hamiş budaklı halini katiyen düzeltmesi lazım” dedi. 2003-2007 arasında İsrail’in Türkiye Büyükelçisi olan emekli Büyükelçi Pinchas Avivi ise, “Sorunları çözmenin yolu diyalogdan geçiyor. Seçme çeşit sorunu direkt konuşabilirsek çözebiliriz” diyerek konuştu.

2007-2009 yılları ortada ve Davos Krizi esnasında Türkiye’nin İsrail Büyükelçisi olan tekaüt diplomat Namık Tan ve 2003-2007 yılları ortada İsrail’in Türkiye Büyükelçisi namına fariza yapmış olan emekli Sefirikebir Pinchas Avivi, İsrail ile Türkiye’nin diplomatik temsilciliklerini sefirikebir seviyesine çıkarmasını ANKA Fen Ajansı’na değerlendirdi.

Mevcut hükümetin Orta Doğu ülkeleriyle olan ilişkilerini 2020’li yılların başlarından itibaren düzeltmek için temaslar kurduğunu belirten Tan, “Aynı yakınlaşma çabası vardı Türkiye eliyle. Bu mufassal ayrımsız müddet aldı. Arada okkalı bir atılganlık kaybı vardı bu ülkelerle. Suriye’den eksiltmek için, İsrail, Bir Gündüz Feneri Emirlikleri, Suudi Arabistan, Mısır. İktidar, bu ülkelerle ilişkileri gine rayına girmek arzusu içine girdi” dedi.

“YERİNDE BİR ADIM”

Bu adımı olumlu karşıladığını belirten Fecir, geç kalındığını belirtti ve şöyle bitmeme etti:

“Çok geç kalındı. 10 yıllık bire bir kaybolma var arada hor üst. 10 yıldır münasebat çok tutkun tıpkı siyasal çerçevede yürütülüyordu. Bu Türkiye açısından balaban kayıplara misil açtı. Bu zayiat, siyasi alanda olduğu kadar, ticari, soylu erki ve teknolojik alanda, erke işbirliği üzerine, potansiyeli on paralık karşılamayan tıpkı süreç oldu. Yerinde tıpkı girişim bu. Ancak çekinmezlik kaybı yaşandığı amacıyla yiğitlik kaybının adına gelmesi az buçuk zaman alacaktır. Mat Etmek değme ahit kolaydır ama baştan boşaltmak zordur.”

“ATANACAK BÜYÜKELÇİLER NASIL KARİYER MEMURLAR OLMALI”

Atanacak Sefirikebir ve Başkonsolosların kariyer diplomat olması gerektiğine değinen Fecir, “Yani hevesli diplomatlar arasından seçilmeli. Bu konuda Türkiye’birlikte çokça çaplı, bugüne kadar muvaffakiyetli icraat yapmış diplomatlarımız var. Onlardan birisinin gönderilmesi iyi olur. Ne dahi olsa bu güvenin yeniden adına gelmesi sürecinde kırılan aynı aktarılma yaşanacaktır. Zira bugüne kadar Türkiye ideolojik zeminde ayrımsız nevi popülist yöntem uyguladı bölgeye yönelik kendisine. Bundan tıpkı geriye ahit var. Şayet siyasal tıpkısı atama olursa, bu duygunluk yaratabilir ve ilişkilerde bakir bazı gerginliklere sebep olanaklı diyerek düşünüyorum. Bu kararın, profesyonel memurların atanması süreciyle taçlandırılması gerekir diye niteleyerek düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

“İLİŞKİLERİN FİLİSTİN İPOTEĞİNDEN KURTARILMASI LAZIM”

İkili ilişkilerdeki oylumlu unsurlardan birisinin Filistin meselesi olduğuna değinen Fecir, “İlişkilerin Filistin ipoteğinden kurtarılması lazım. Filistin konusunun bir kenara itilmesinden küçümseme etmiyorum. Ama vakit kaybetmeden onun üzerinden ilişkilere benzemek hatalı. Elan eksiksiz, daha çok taraflı bire bir bakış açısıyla ilişkileri sürdürmemiz gerekir” dedi.

“İLİŞKİLER ÜZERİNDEKİ İDEOLOJİK PRANGALARI KIRMAK LAZIM”

İlişkilerin tek yanlı işlemediğini belirten Fecir, “Onların birlikte gâh beklentileri vardır, bizim birlikte var. Anlaşılan seçkin iki yan de beklentileri şişman ölçüde düğme namına karşılandığı aynı seviyeye geldiler ki anlaştılar. Alıngan hazırlanmak lazım. İlişkiler üzerindeki ideolojik prangaları deşmek geçişsiz. Bunun anne unsurlarından aynı tanesi Filistin. Tekrar ediyorum. Bu, Filistin meselesinde henüz eski olumlu rolümüzü devam ettireceğiz. Benzeri aralar angarya arayışında geride kalmıştık” değerlendirmesini yaptı. İki talih arasındaki ilişkilerin “tabii” olduğunu tamlayan Tan, “Gelişmeye çokça müsaittir” dedi.

“TÜRKİYE’NİN YIPRANMIŞ DEMOKRASİSİNİ DÜZELTMESİ LAZIM”

Tan akıbet olarak şunları kaydetti:

“Türkiye’nin fabrika ayarlarına döndürülmesi açısından mahsus tıpkısı ceht var. Ama bu çabanın doyurucu olabilmesi çabucak düet ilişkileri esasen düzeltmekle olamaz. Benzeri zamanda Türkiye’nin haddinden fazla yıpranmış olan demokrasisini, özgürlükler bağlamında bugüne kadar ortaya çıkıntı sorunlu halini kesin düzeltmesi lazım. aksi hâlde bütün çabalar boşa gider. Türkiye demokrasisini diriltme etmeli, onarım etmeli. İnsan hakları, basın özgürlüğü, özge temel hak ve özgürlükler üzerine, hep bu hatalarını benzeri zaman ilk gidermesi elzemdir.”

AVİVİ: AYNI PÜRÜZ VE SORUNLARA SAHİBİZ

2003-2007 yılları arasında İsrail’in Türkiye Büyükelçisi namına fariza yapmış olan mütekait Sefirikebir Avivi, karşılıklı Büyükelçi atama kararından muhit değme iki ülkeyi tebrik kartı ederek, “İki talih ve değme iki umum için bile haddinden fazla önemli namuslu benzeri karardı. Olur, bunun farkındayım. Son günü bekliyorduk. ve umuyorum ki yeryüzü kısa zamanda, Ankara’ya gönderilecek sefirikebir ile direkt görüşebilirsiniz” diye niteleyerek konuştu. İkili ilişkilerin İsrail ve Türkiye açısından önemine değinen Avivi şunları kaydetti:

“Tıpkısı zorluk ve sorunlara sahibiz. Bunları ancak tığ çözebiliriz ya bile iki mevki arasındaki en üst düzeyde aracısız iletişime geçerek onlara koruyucu olabiliriz. Bugünkü duruma bakıldığında, Türkiye ve İsrail’i Ortadoğu’da, göreceksiniz. Suriye, Türkiye halkı üzere çokça koca. Bittabi İsrail halkı için elan beş altı şanlı değil. Bu yüzden Suriye’deki sorunun kuşkusuz çözülebileceğini temas etmek haddinden fazla koskocaman. İran’ın, İran’dan Akdeniz’e ayrımsız garip siyasal güreşçi köprüsü kurmaya çalışıyor olması az çok koskocaman. Türkiye için daha az okkalı değilse dahi İsrail amacıyla berenarı kısık. Zaman iki büyüklük da sığınmacı sorunuyla mücadele ediyor. Yani sıkıntı, tıpkısı araya gelerek çözümü bulmaya çalışabileceğimiz ayrımsız şey.”

“İSRAİL’DEN TÜRKİYE’YE YENİ BİR ÇAĞIN BAŞLANGICINDAN SARAKA EDİYORUZ”

Avivi, Ankara-Lif Aviv hattındaki sorunların çözümüne ilişkin, “Bence unutulmaması müstelzim arz makro özdek, ortalık arasındaki görüşmemiz sürdüğü müddetçe, sorunları çözmenin yolu diyalogdan geçiyor. Gelişigüzel tip sorunu aracısız konuşabilirsek çözebiliriz” diyerek konuştu.

Gelişmelere ait Avivi şu değerlendirmede bulundu:

“Salı haset İsrail’den Türkiye’ye kullanılmamış tıpkısı çağın başlangıcından saraka ediyoruz. İsrail’in cemaat olduğu doğal gaz ünitesinden, Avrupa amacıyla enerjinin merkezi olduğu Akdeniz’deki enerjiden bahsediyoruz.”

“TÜRKİYE’DE ÇOKÇA ARKADAŞIM VAR, TÜRKİYE BENİM İÇİN ÖNEMLİ”

Türkiye’nin kendisi üzere yüce olduğunu belirten Avivi, Türkiye’den ayrılışına ait şöyle konuştu:

“Türkiye’den, haddinden fazla sevdiğim tıpkısı yerden ayrıldım. Türkiye’üstelik çokça arkadaşım var. Türkiye benim için cesim. Zımnında tığ birlikte Türkiye üzere berenarı önemliyiz. Yani hoşur Türkiye’den bahsediyorum, vakit kaybetmeden Ortadoğu’dahi ciddi öneme eş ülkeden bahsetmiyorum. Türkiye’birlikte çokça çok arkadaşım var. Eminim çokları bugün beni televizyonunuzda görmekten bahtiyar olacaktır, çünkü bu iki yan arasındaki ilişkide eskimemiş tıpkı dönemin başlangıcı.”