Cömertlik Teşkilatı’nın kurucusu Cömert Evran Veli’nin ayrımsız ahit yaşadığı ve sonrasında müzeye çevrilen zaviyede bakırcılık, kalaycılık, demircilik, urgancılık ve halıcılık üzere zanaatlar, o dönemin eşyalarıyla anlatılıyor.
Taceddin Ege Mahallesi’ndeki bucak, 2002 yılında Kayseri Büyükşehir Belediyesi eliyle restore edilerek Kardeş Evran Esnaf ve Sanatkarlar Müzesi olarak ziyarete açıldı.
Müze, bu sene Büyükşehir Belediyesince modern müzecilik anlayışıyla yeniden restore edildi.
Müzenin her bir odasında bakırcılık, kalaycılık, bıçakçılık, demircilik, berberlik, halıcılık, urgancılık, terzilik, ayakkabıcılık, dericilik, eyercilik ve marangozluk kabilinden sanat dalları o dönemin eşyaları ile sergilenirken kapılarda birlikte “Dilini elem saraka söylemeye idman”, “Dostluk göster ki antagonizm bulamayasın”, “Zihnini kibirden ağız ağıza boşalt” kabilinden Ahi Evran’a ilişkin sözler düz alıyor.
Müzenin kurucusu ve ayrımsız zamanda Kayseri Esnaf ve Sanatkarlar Itimat ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Mustafa Alan, AA muhabirine, Ahi Evran’ın 12-13. yüzyılda Horasan’dan Kayseri’ye asıl, baba ve kardeşleriyle geldiğini söyledi.
“Cömert Evran Kayseri’bile 32 çığır dalının dahi piri”
Ahi Evran’ın deri işiyle uğraştığını anlatan Düz, müzeyi halktan, esnaftan ve odalardan topladıkları eşyalarla oluşturduklarını belirtti.
Alan, belediyenin restorasyonları sonucu müzenin vitrinlerinin yenilendiğini, objeler eklendiğini, yerleştirilen ekranlarda mesleklerin sonuç temsilcilerinin mesleği anlattığını dile getirerek, Kardeş Evran’ın deri edep ettiği taşların da müzenin girişinde sergilendiğini rapor etti.
Rastgele benzeri taş bulup müzeye koymadıklarına belen fail Kayran, şunları söyledi:
“Buradaki tıpkı inşaatın gene imdi bu taşlar. Kardeş Evran, Kayseri’bile 32 patika dalının birlikte piri. O dönüş burada 50-60 deri atölyesi var. Eksiksiz fuarlarda dilek görüyor. Zımnında dahi dünyaya cilt satıyorlar Kayseri’den. Burada laf ve ticaret gayrimüslimlerin elinde, Türklere geçmesinde, İslamlaşmasında Cömert Evran’ın ve ahilerin çokça şişman rolü var. Moğolların baskısından belde buradan Denizli, Konya ve Kırşehir’e göçmüşler. Eşi Fatma Bacı dahi hocası Kirmani’nin kızı. Fatma Abla de kadınlar kolunu örgütlemiş. Şu anda yaşadığımız sistemdeki esnaf odaları, esnaf birlikleri, konfederasyon, geçmişteki cömertlik sisteminin adı. Hele o günde denk tarifesi ita var. Şu anda esnaf odaları, birliklerimiz denk tarifesi veriyor. Yine o ahit da eğitim bilimi var.”
“Ahiliğe ihtiyacımız var”
Düz, ahilik sistemiyle günümüzü kıyaslayarak, o günlerde “mutedil sandıklar” olduğunu, bunun emniyet sunulan düz anlamına geldiğini belirtti.
Orta sandıktan gerekseme sahibinin faizsiz alacağını aldığını, ihtiyacı bittikten bilahare dahi getirip sandığa teyit ettiğini tabir eden Düz, zaviyede yolculara, yaşlılara, hastalara yemek çıktığını, o günün ustalarının, sanatkarlarının işlerini tamamlayıp evlerine giderken kazandığından bir hacim parayı zaviyenin giderlerinde kullanılması için bıraktığını anlattı.
Kardeş Evran’ın öğretilerine dahi değinen Kayran, “Ahiliğe ihtiyacımız var.” dedi.
