Haftanın tarihine göz

Büyük Millet Meclisi, Sakarya Meydan Muharebesi’nın kazanılmasından sonraları Başkumandan Mustafa Kemal Ağırbaşlı’ya, 19 Ilkgüz 1921’birlikte kanunla “Indikatör” (Mareşal) rütbesi ile “Gazi” unvanı verdi.

Mustafa Kemal’e, Milli Mücadele’nin başında, Erzurum’dahi bulunduğu sırada, kendisini İstanbul’a çağıran Saray ile 8-9 Temmuz 1919 gecesi yaptığı lif görüşmesinde, resmi memuriyetine sonuç verildiği bildirildi.

Mustafa Eksiksizlik Rabıtalı de Harp Okulu Nezareti’ne ve Halife’a, “resmi vazifesiyle beraber askerlik mesleğinden istifa ettiğini” bildiren lif gönderdi. Hiçbir merhale sahibi olmayan Mustafa Eksiksizlik, “milletinin sinesinde” mücadelesini sürdürdü.

Sakarya Meydan Muharebesi öncesinde Mustafa Eksiksizlik’e Kavim Meclisi, 5 Ağustos 1921’bile “Başkomutanlık” unvanı verdi. Savaşın 13 Eylül’üstelik kazanılmasının ardından, Garp Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Rabıtalı ile Erkânıharbiyeiumumiye Başkanı Fevzi (Intikal Etmek) Vakur, cepheden, “Edirne Mebu su İsmet ve Kozan Mebusu Fevzi” imzalarıyla Meclis’e 15-16 Ilkgüz 1921’üstelik gönderdikleri tarihi önergeyle Mustafa Eksiksizlik’e “Mareşallik” rütbesi ile “Gazi” unvanı “tevcihini” önerdi.

Meclis’in kanunla bu önergeyi kabul etmesiyle Mustafa Eksiksizlik Ciddi’ya “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Belli başlı öteki olaylar

19 Ilkgüz

1575- Halife III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi’nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi açıldı. Gözlemevi, devrin Şeyhülislamı eliyle 1580’de yıktırıldı.

1893- Eskimemiş Zelanda kolonisi, kadınlara fikir hakkı tanıyan önce kavim oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866’birlikte kadın hareketini başlatan Kate Sheppard idi.

1921- TBMM, Mustafa Kemal Rabıtalı’ya, “Mareşal” rütbesiyle “Gazi” unvanı verdi.

1951- Yıldız Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan’a NATO’ya katılma çağrısı yaptı.

1955- Arjantin Reisicumhur Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay’a sürüldü.

1961- Çarkıt başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay hayatını kaybetti.

1970- Türk Gelgel Yollarının Antalya ünlü uçağı Isparta doğru düştü, 154 dirilik hayatını kaybetti.

1985- Meksika’nın başkenti Meksiko’üstelik meydana mevrut 8,1 büyüklüğündeki depremde 35 binden çok gönül öldü.

1987- 10. Akdeniz Oyunlarında Azade Güreş Milli Takımı, 6 zer, 1 sim madalya ile topluluk halinde böke oldu.

2010- 95 sene aradan sonradan ilk defa bir günlüğüne ibadete açılan Akdamar Kilisesi’nde ayin yapıldı.

2012 – Numan Kurtulmuş’un genel başkanlığını yaptığı Halkın Sesi Partisi (BAŞMAKLIK Öğür) olağanüstü kongrede feshedildi.

2017- Konfedere Milel Mülteciler Yüksek Komiserliği, Yemen’de cenk dolayısıyla evlerini terk fail kişilerin sayısının 2 milyona yaklaştığını duyurdu.

2021- Pakistan Arsıulusal Havayolları (PIA), 22 sene aranın peşi sıra Pakistan’dan Suriye’nin başkenti Şam’a evvel bulaşan seferini gerçekleştirdi.

20 Ilkgüz

622- Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine’ye ulaştı.

1519- Portekizli kaşif Magellan, 270 yaşama ve 5 gemiyle İspanya’dan yola çıktı.

1937- Dolmabahçe Sarayı Veliaht dairesinde, Atatürk’ün dahi isteğiyle Türkiye’nin önceki suret ve statü müzesi açıldı.

1946- Matbuat Kanunu TBMM’birlikte akseptans edildi.

1985- Halk Müziği yorumcusu, opera sanatçısı, kompozitör ve saz şairi Ruh Bilimsel Su, 73 yaşında ebedî uyku etti.

1988- Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat Oyunları’nda halter dalında 6 dünya rekoru kırdı.

1992- Hür Gündem gazetesi yazarı Musa Anter, Diyarbakır’bile öldürüldü.

1992- Gazeteci edip İlhami Soysal 64 yaşında öldü.

1994- Bakü’bile petrol anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikan Amaco, Penzol, Moskof Lukoil ve TPAO, bir konsorsiyum oluşturdu.

2011- Yargıda ünlü ve görüntülü tabir dönemi başladı. Mahkeme nedeniyle gönderme ve nakillerin yer aza indirilmesini amaçlayan Ukubet Muhakemesinde Patırtılı ve Fon Enformatik Sisteminin Kullanılması Karşı Yönetmelik yürürlüğe girdi.

2011- Türk futbolunda, kulüplere sunulan “seyircisiz karşılaşma cezası” dönemi, Fenerbahçe- Manisaspor karşılaşmasıyla sona erdi. Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı, kadınlara ve çocuklara açıldı.

2013- Itimat Umumi Müdürlüğünün Dikmen’deki polis güçleri evine roketli akın düzenlendi.

2016- Kanadalı ve Çinli bilgelik adamları, fiber optikçi ağda benzeri yerden diğerine bilgiyi, fiziki değme madde konusunda yüklemeden aktarmayı başardı.

2018- Temsil ve sinema sanatçısı Ferdi Merter Fosforoğlu, 79 yaşında ebedî uyku etti.

2020- Rasim Öztekin, Harp Okulu Cemil Topuzlu Açıkça Albeni Sahnesi’nde gerçekleştirilen törende, güldürü geleneğinin nişanesi yerine kabul edilen Yağır Hasan Efendi’nin kavuğunu, Oran Çoruh’a devretti.

21 Ilkgüz

1903- İlk kovboy filmi Macun Carson’un prömiyeri ESIR’de yapıldı.

1932- Esirgeme-i Etfal Cemiyetince düzenlenen “Alaturka Güreş” karşılaşmaları Taksim Stadyumu’nda yapıldı.

1938- İlk televizyon bilim programı BBC’birlikte yayımlandı.

1943- Karikatürist Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.

1943- İnönü Ansiklopedisi’nin evvel fasikülü yayımlandı.

1947- Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 işçi öldü.

1973- Hanek tarihçisi Tahsin Halis öldü.

1975- Ressam ve şair Bedri Rahmi Eyüboğlu, 62 yaşında son etti.

1980- Orgeneral Haydar Salt, Oran Başkanı Umumi Sekreteri oldu. Ayrımsız bölüm Başvekil Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

1989- Beyaz Perde yönetmeni ve çekimci Ertem Eğilmez, 60 yaşında memat etti.

2000- Gazeteci edip Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği belirtilen Rüştü Aytufan, Sapanca’dahi yakalandı.

2011- Türk müziğine 80’in üstünde işaret kazandıran Ahmet Niyazi Şengül, Safranbolu’bile 85 yaşında hayatını kaybetti.

2015- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinin başkenti Maiduguri’da tıpkısı camiye planlı intihar saldırısında 54 güç hayatını kaybetti.

2016- Mısır’ın kuzeyinde Kefr Eş-Şeyh’ten Akdeniz’e açılan muhacir teknesinin batması sonucu 204 kişi hayatını kaybetti. Yola çıkarken kaç kişiyi taşıdığı tanınmayan teknede bulunan 164 gönül kurtarıldı.

2017- BENDE, desteklediği ÖSO’ya Deyrizor operasyonunda terör örgütü PKK/PYD ile hareket etme teklifi yaptı. ÖSO grupları ise operasyonda yıldırı örgütüyle benzeri safta düzlük almayı reddetti.

2017- Meksika’nın başkenti Meksiko’de meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde 366 gönül öldü, yıkılan binaların enkazından 52 gönül kurtarıldı.

2018- Suudi Arabistan’ın resmi göstergeç kanalında ilk kez aynı avrat spiker esas marifet bültenini sundu.

2020- Koronavirüs salgını nedeniyle Türkiye’bile mart ayından bu yana vabeste olan okullar, anaokulu ve beş 1’inci sınıflarda yüz yüze yetişek üzere kapılarını açtı.

2021- Japonya’üstelik 107 yaşlarındaki Umeno Sumiyama ve Koume Kodama “zihayat genişlik buğulanmış ikiz” namına Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

22 Ilkgüz

1520- Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Yavuz Şehriyâr Çın öldü.

1792- Fransa’birlikte cumhuriyet ilan edildi.

1903- İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı.

1908- Bulgaristan, Osmanlı’dan bağımsızlığını ilan etti.

1919- Türkiye İşçi ve Ekinci Sosyalist Fırkası kuruldu.

1932- Gazeteci, yazar, kompozitör Ahmet Rasim, 68 yaşında öldü.

1943- Ankara Bilgi Fakültesi kuruldu.

1959- Avrupa ile KÖLE arasındaki önce telefon kablo hattı resmen açıldı.

1964- Sosyal Demokrat Tümen kuruldu.

1964- Cumhur Reisi Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüleri Eş Koraltan, Rüştü Erdelhun, Tamam Yatağan ve Nedim Ökmen’i keyif sorunları zımnında affetti.

1980- İran- Irak savaşı başladı.

1985- Fransız hükümeti, 10 Temmuz 1985’te batan Greenpeace’e ait “Rainbow Warrior” gemisini, Fransız bilinmedik servisi ajanlarının batırdığını kabul etti.

1993- New York Metropolitan Müzesi, “Karun Hazinesi”ni Türkiye’ye dümbelek göndermeye değişmeyen verdi.

2000- Kabine, Kopenhag Kriterleri ile paralel herif hakları raporunu kabul etti.

2001- Bestekâr ve çalgı yorumcusu Fikret Kızılok, ruh hastalığı nedeniyle otama gördüğü İstanbul Üniversitesi Tababet Fakültesi Hastanesinde 54 yaşında hayatını kaybetti.

2005- Beyaz Perde sanatçısı Tanju Korel, 61 yaşında İstanbul’üstelik emrihak etti.

2007- Sinema oyuncusu Şanlı Kemal Asıliskender, otama gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

2008- Temaşa sanatçısı Hadi Çaman, İstanbul’üstelik kaldığı hususi bakımevinde 65 yaşında ahiret yolculuğu etti.

2011- Tuğamiral Yüce Sadi Ünsal, Tümamiral Fikret Güneş, albaylar Sencer Dominant ve Mehmet Koray Eryaşar ile Binbaşı Çokluk Çağlayan, “Balyoz Planı” soruşturması kapsamında tutuklandı.

2011- KKTC Kabine, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na KKTC bahir izin alanlarında yer yağı ve doğal gaz kontrol ruhsatı verdi.

2012 – Feshedilen BAŞMAKLIK Öğür’nin Genel Başkanı Numan Vareste, Haliç Kurultay Merkezi’nde düzenlenen İstanbul İl Başkanlığı Istişare Meclisi ve Katılma Toplantısı’nda SELIM Parti’ye katıldı.

2013- Endonezya’nın Güney Sumatra Adası’nın başkenti Palembang’da düzenlenen 3. İslami Dayanışma Oyunları’nda Türkiye, oyunları 23’ü kızıl tevessül etmek üzere hep 103 madalyayla 5’inci tam bitirdi.

2015- Alman otomobil üreticisi Volkswagen, dünya genelinde 11 milyon dizel motorlu aracın tart testi manipülasyonundan etkilendiğini ve zararı diremek için kısaca 6,5 milyar avroluk bütçe ayırdıklarını bildirdi.

2017- Kocaeli/Kefken açıklarında içerisinde göçmenlerin bulunduğu tıpkısı balıkçı teknesinin batması sonucu 22 kişi hayatını kaybetti.

2017- Milli atlet Aslı Çakır, doping nedeniyle Türkiye Atletizm Federasyonu Sıkı Müesses aracılığıyla sermaye boyu pistlerden men edildi.

2021 – 2019 “Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Tekellüm Balaban Ödülleri”nin sahiplerinden mimar Prof. Dr. Doğan Kuban, Beykoz’daki evinde 95 yaşında hayatını kaybetti.

23 Ilkgüz

1856- İzmir- Münevver hattı demir hat imtiyazı, tıpkısı İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 Ilk Teşrin 1950’dahi dolacaktı. Fakat hükümet bu hattı 30 Mayıs 1935’te satın aldı.

1939- Psikanalizin babası sayılan Sigmund Freud, Londra’dahi öldü.

1942- Naziler, Auschwitz’te gazla katil katliamlarına başladı.

1947- Bulgaristan Partisi lideri Nikola Petkov asıldı.

1954- Şarki Almanya polisi, 400 kişiyi MEMLUK ajanı almak iddiasıyla tutukladı.

1996- Anayasa Mahkemesi, Türk Ukubet Kanunu’nun, evli erkeğin zinasına dokunulmazlık tanıyan maddesini fesih etti.

2012- Milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu, Acun Supersport Şampiyonası’nın 12. bukanak yarışı Portekiz koşusunu ikinci tam tamamlayarak sezonun bitmesine bir konkur kaldığında şampiyonluğunu zar etti.

2016- Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) liderleri, Kolombiya hükümeti ile vardıkları hazar anlaşmasını düşünce birliğiyle kabul etti.

2017- Irak ve Suriye’ye sınır ötesi operasyon izni konusunda hükümete sunulan yetkinin bire bir sene daha uzatılmasına ilgilendiren Başvekillik tezkeresi TBMM Umumi Kurulunda akseptans edildi.

2018- Slovakya’birlikte gerçekleştirilen Dünya Çoluk Çocuk Güreş Şampiyonası’nda Milli sporcu Arif Dikkat, serbest stil 86 kiloda kızıl madalya kazandı.

2020- Manisa’daki Sidas Antika Kenti’nden yıllar önce çalınarak İtalya’ya götürülen Lidyalılara ilgili bin 800 almanak antika taş nezir yazıtı, Ekin ve Turizm Bakanlığının çabalarıyla 23 yıl bilahare İtalya’nın başkenti Roma’dan THY’ye ilişkin uçakla baştan Türkiye’ye getirildi.

2021- Somali Millî Tiyatrosu’nda 30 sene aradan sonra baştan film gösterimi yapıldı. Başşehir Mogadişu’daki seyir, bağırsak savaşın başladığı 1991 yılından bu yana ilk defa seyircilerini ağırladı.

24 Eylül

1566- On bir numara Osmanlı Padişahı II. Sevap yazboz tahtası çıktı.

1882- İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

1947- Hindistan’birlikte Müslüman mültecileri taşıyan tren, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, 1200 mülteciyi kurşuna dizdi.

1960- Erdemli Türe Divanı kuruldu.

1973- Şilili şair Pablo Neruda, Santiago’de öldü.

1996- Türk müzakere müziği sanatçısı “Hanek Güneşi” Zeki Müren, 24 Ilkgüz 1996’dahi TRT İzmir Stüdyosu’nda katıldığı program sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu, 65 yaşında yaşamını yitirdi.

1999- 12 Mart 1971 Muhtırası’nda imzası kâin eski Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Batur öldü.

2013- Pakistan’ın güney ve güneybatısında meydana mevrut 7,8 büyüklüğündeki depremde 355 dirilik öldü, 619 yaşama yaralandı.

2015 – Kurban Bayramı’nın ilk haset Mina’birlikte iblis taşlama sırasında yaşanan izdihamda, resmi rakamlara bakarak 769 gönül hayatını kaybetti, 934 dirilik da yaralandı ancak İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden fazla olduğunu encam sürdü.

2017- Almanya’de umumi seçimin galibi yüzdelik 33 ile Hristiyan Bağlantı partileri olurken, lüks sağcı popülist AFD ilk defa Federal Meclise girdi.

2021- Aydınlık’ın Didim ilçesindeki antika şehir Miletos’ta ölçülü kazı çalışmalarında, 2 bin 400 sene öncesine ilgili, dönemin toplumsal yapısına göre orta statüdeki insanların kullandığı memul iki konuta ulaşıldı.

2021- Dünyaca ünlü Brezilyalı hikâyeleme ve söz yazarı Paulo Coelho, Türkçe’ye “Okçu’nun Yolu” (The Archer) adıyla çevrilen akıbet kitabını olimpiyat şampiyonu milli sporcu Mete Gazoz’a adadı.

25 Ilkgüz

1396- Saika Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti.

1561- Şehzade Bayezid ölüm cezası edildi.

1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne cidal zar etti.

1925- İstanbul’bile, serseri teşkilatı hesabına çağdaş motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.

1956- İstanbul’de degaje yetenekli kamulaştırma çalışmaları başlatıldı.

1960- Yassıada’da mevkuf mevcut 3. Reisicumhur Ululuk Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, gözetleyici teğmen yoluyla kurtarıldı.

1974- Veri adamları, spreylerin ozon tabakasını fek ettiği üzerine uyarıda bulundu.

1979- Arjantin Cesamet Başkanı Juan Peron’un eşi Eva Peron’un yaşam öyküsünü anlatan “Evita” müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu’nda yapıldı.

1982- Türkiye’nin evvel kadın büyükelçisi Filiz Dinçmen, Amsterdam’da görevine başladı.

2001- Tekel’in Küba ile kuma kurduğu TEKA Sigar Fabrikası İstanbul’de açıldı.

2005- “Sunu Kalabalık Umum Oyunları Gösterisi” dalında Guinnes Rekorlar Kitabı’nda rekora namzet olan Burdur’bile 20 bin 328 kişi lokal “Teke Zortlatması” oyununu bir anda oynadı.

2011- Perge Antika Kenti’nden kaçırılan “Güçsüz Herakles” heykeli, 31 yıl sonra ESIR’den, Başbakanlık uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine tasdik edildi.

2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya muhtar yönetimi, 1 Karı 2012 tarihinden itibaren parçalanmamış Katalonya bölgesinde boğa güreşlerini yasakladı.

2012- Türk folk müziği bestecisi, söz yazarı ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’de tedavi gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Bingöl M Tipi Ukubet İnfaz Kurumunda aralarında terör örgütü mensuplarının üstelik bulunduğu 18 mevkuf ve mahkûm tünel kazarak firar etti.

2017- Irak Kürt Lehçe Yönetimi (IKBY), Irak Federal Mahkemesince anayasaya ters kâin, BM, ABD ve Türkiye olmak amacıyla birçok ülkenin karşı çıktığı “bağımsızlık referandumu”nu gerçekleştirdi.

2021- Katolik Kilisesinin Kanada’daki en son kuruluşu olan Piskoposlar Konferansı, bire bir asırdan aşkın süreyle federal hükümet hesabına yönettiği yatılı kilise okullarında meydana mevrut suistimaller dolayısıyla ilk kez bozukluk diledi.

Share: