Garo Paylan: “Azınlık Vakıflarının Malları, Mülkleri Var… Süleyman Soylu’nun Bu Maslahat ile Bu Büyüklüğünde İlgilenmesi Manidar”

BERKAY VAROL

HDP Diyarbakır Mebus Garo Paylan, Ekalliyet Vakıfları Seçim Yönetmeliği ile ait yapılan değişiklikleri değerlendirdi. Paylan, “Rum toplumunun 15’ten aşkın vakfı var. Amma Rumlar, Süryanilerden çokça daha az tıpkısı nüfusa ehil. Şu dakika İstanbul’birlikte 15 bin Süryani varken 1500 Küçük Asya eskimiş durumda. Yönetmeliğin tıpkısı maddesi Süryaniler için fazlalık tıpkısı husus kabilinden gözükürken Rumlar veya Ermeniler amacıyla çok negatif tıpkısı konuya dönüşebiliyor” dedi. Azlık vakıfların, Ekin ve Turizm Bakanlığı’na kapalı olduğunu hatırlatan Paylan, “Bakıyorsunuz Kültür ve Turizm Bakanı beyninde bulunmayan, bu mesele ile hiç ilgilenmiyor. Ama İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ne hikmetse bu mesele ile haddinden fazla ilgileniyor. Sebep acaba diye niteleyerek soruyoruz. Çünkü bu vakıfların malları, mülkleri var. Herhalde bu vakıfların malları ve mülkleri ile ilgilendiren muhtemelen hesaplar var. Bu hesapları de bozmamız gerekir. Süleyman Soylu’nun bu mesele ile bu büyüklüğünde ilgilenmesi manidardır” diye niteleyerek konuştu.

Ekalliyet Vakıfları Seçim Yönetmeliği, Vakıflar Umumi Müdürlüğü eliyle 2013 yılında tahrip edildi. Reisicumhur Recep Tayyip Erdoğan, 2 Mart 2021 tarihinde İnsan Hakları Eylem Planı’nı açıklarken gayrimüslim topluluk vakıfları idare kurullarının oluşturulması ve seçimine ilgili Evkaf Yönetmeliği’nde aranjman yapılacağını söyledi.

Aradan güzeşte 9 yılın arkası sıra Evkaf Genel Müdürlüğü, ekalliyet vakıflarını ait Topluluk Vakıfları Intihap Yönetmeliği’ni 18 Haziran 2022 tarihinde Resmi Gazete’bile yayımlandı.

Yönetmelikte ekalliyet vakıflarının seçim sisteminde değişikliğe gidilerek, müntehip ve seçileceklere vakfın olduğu bölgede şeş ay tevakkuf ika şartı getirildi. Antrparantez hastanesi olan ekalliyet vakıflarının seçimleri Esenlik Bakanlığı’na bağlandı.

Bugün Resmi Gazete’üstelik Azınlık Vakıfları Seçim Yönetmeliği’nde 5 maddelik tıpkı mübayenet yapıldı. İstanbul’birlikte 15’ten birkaç vakfı olan toplumlara el genelinde seçim ika imkanı getirildi. Vakıflar, seçmen listelerini bulundukları seçme çevresindeki birlik seçmenleri kapsayacak şekilde Evkaf Genel Müdürlüğü’ne iletecek.

“MEVCUT YÖNETMELİK, AZINLIK VAKIF SEÇİMLERİNİN DEMOKRATİK YAPILMASININ ÖNÜNE GEÇİYOR”

HDP Diyarbakır Mebus Garo Paylan, yönetmelikte yapılan değişiklikleri ZÜMRÜDÜANKA Bilgelik Ajansı’na değerlendirdi. Paylan, 9 sene sonraları çıkan yönetmeliğin beklentileri karşılamadığını söyledi. Paylan, “Keder fare doğurdu. Bununla ilgilendiren itirazlarımızı hükümete sunduk. Bunları gelin düzeltelim dedik. Ama bugün sâdır talimatname düzeltmesi dahi aynı düzelti değil, bilcümle aksine işi elan dahi zora sokuyor. Ne istiyor azınlıklar? Seçimlerini demokratik bire bir şekilde fora etmek istiyorlar. Oysaki bulunan yönetmelik, ekalliyet tıkır seçimlerinin demokratik ayrımsız şekilde yapmasının önüne geçiyor” dedi.

“HÜKÜMET BELİRLEMEK İSTİYOR”

Lozan Anlaşması’na gönderme işleyen Paylan, “Lozan’a göre bu azınlıklar, kendi özerklikleri olan azınlıklar ve öz seçimlerini kişi belirledikleri intihap dizgi heyetleri ile yapabilecek durumdalar. Ancak maatteessüf hükümet hem intihap bölgesini kendi sınırlamak istiyor hem bu seçim bölgelerinde adayları kısıtlıyor hem da bu seçimin bütün listelerini seçme şeyi ego belirleyeceğim diyor. Oysaki bu cemaatler elbette bir kamu otoritesinin hakemliğine gerekseme var amma burada direkt benzeri engelleme var” sözleriyle AKP hükümetinin müdahalesini eleştirdi.

“BU VAKIFLAR ASLINDA ELİMİZDEN ALINMIŞ OLDU”

Türkiye’birlikte haddinden fazla sayıda Rumlara ilişik para olduğunu anlatan Paylan şöyle konuştu:

“Amma şunu söylüyor, benzeri emanet üçten çok vakfa becerikli olamaz diyor. Seçim bölgesinde benimsenmek zorundasın diyor. Bu şartları karşılayabilen ehliyetli sayıda Küçük Asya yok ki. Bu bozukluk geçmek, o vakıfların canlı yönetilmemesi geçmek. O vakıflarda tam yöneticinin olmaması buyurmak. Bu vakıfların köprüleme kalması, yönetilememesi gelmek. Ermeni toplumunda da analog benzeri durumla alın karşıyayız. Ermeni toplumu bile taleplerini iletti. Hem Rumların hem Ermenilerin şifahane vakıfları en nazik vakıflarımız. Bu vakıflarımızı seçme dışı bıraktı ve yöntemince Afiyet Bakanlığı’na bağladı. Tıpkı şekilde aslında elimizden alınmış oldu bu evkaf. Yönetimleri, intihap yapılamaz duruma getirildi. Bunlar yapsın dedik, amma bu seçimlerin de yapılmasını bu düzelti yönetmeliği bile düzeltmiyor.”

“SÜRYANİLER İÇİN POZİTİF GİBİ GÖZÜKÜRKEN RUMLAR VEYA ERMENİLER İÇİN HADDINDEN FAZLA NEGATİF BİR KONUYA DÖNÜŞEBİLİYOR”

Yönetmelik çıktığı ant itiraz ettiklerini anlatım eden Paylan, yönetmeliği “dayatma” namına nitelendirdi. Paylan, “Bu itirazları gözetmeyen tıpkısı dayatma ile cebin karşıyayız. Benzeri cemaatin 15’ten bir iki vakfı varsa İstanbul genelinde intihap yapabilir diyor. Ihtimal bu Süryani toplumunun talebi benzer, bu yönde bire bir etap atık gibi gözükebilir ama farklı yandan baktığımızda Küçük Asya toplumunun 15’ten aşkın vakfı var. Amma Rumlar, Süryanilerden çokça elan az tıpkı nüfusa cemaat. Şu dakika İstanbul’üstelik 15 bin Süryani varken bin 500 Anadolu eskimiş durumda. Yönetmeliğin bir maddesi Süryaniler üzere zait bire bir molekül kadar gözükürken Rumlar veya Ermeniler için çokça negatif tıpkı konuya dönüşebiliyor” dedi.

“GÜCÜ İÇİŞLERİ BAKANI’NDAN, HÜKÜMETTEN ALIYORSANIZ ONLARA BİAT EDERSİNİZ”

Paylan, para yönetimlerinde iktidarın kendilerine mümasil isimleri burulmak istediğini söylerken, şu eleştiriyi yaptı:

“Maatteessüf kendilerine mümasil denilen yöneticiler bile mangır yöneticileri birlikte faal idare yapamıyorlar. Benzeri başka seçimlerde olduğu üzere eğer siz gücü İçişleri Bakanı’ndan, hükümetten alıyorsanız onlara biat edersiniz. Toplumunuzun yararlarını gözetmezsiniz. Şu anda dahi maatteessüf böyle durumla alın karşıyayız. Oysa demokratik ayrımsız toplumda intihabat halka, halkın iradesine dayanır. Adaylar serbestçe namzet olurlar. Seçilirler umum aracılığıyla ve onlara bakım ederler. Ama burada baktığımızda hastane tıkır seçimlerinin önüne geçiliyor. Başka para seçimlerini üstelik anlaşılan bukanak oyunları ile muhtemelen yöneticiler yönetimde tutulmaya çalışılıyor. Bu de vakıflarımızın önümüzdeki dönemde çalışkan yönetilemeyeceği anlamına geliyor. Buna cebin itirazlarımızı sürdürüyoruz.”

“SOYLU’NUN BU MASLAHAT İLE BU KADAR İLGİLENMESİ MANİDAR”

Paylan, “Düşünebiliyor musunuz, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu azlık vakıfları seçimleriyle ilgileniyor. Hastalık İçişleri Bakanı Süleyman Aristokrat, bu meselenin bir numara sorumlusu? Bunu soruyorum. Hep azınlıklar şu anda Firez ve Turizm Bakanlığı’na sadık. Finans yönetmeliği bile o bakanlıktan geçmek zorunda. Amma bakıyorsunuz Ekin ve Turizm Bakanı arasında yok, bu iş ile hiç ilgilenmiyor. Ama İçişleri Bakanı Süleyman Aristokrat ne hikmetse bu iş ile çok ilgileniyor. Sebep acaba diye niteleyerek soruyoruz. Çünkü bu vakıfların malları, mülkleri var. Herhalde bu vakıfların malları ve mülkleri ile ilgilendiren mahsus hesaplar var. Bu hesapları de bozmamız gerekir. Süleyman Aristokrat’nun bu iş ile bu kadar ilgilenmesi manidardır” sözleriyle AKP hükümetini eleştirdi.



Share: