Çobankale’deki tarihi eserler puzzle kadar birleştiriliyor
Tarihi kaledeki Osmanlı dönemine ait eskimemiş bulguları bilineni değiştirdi
YALOVA Yalova’nın Altınova ilçesinde kazı çalışmaları devam fail Çobankale’de, yer altından çıkarılan tarihi eserlere ilgilendiren binlerce zerre arkeologların ellinde canlı tıpkı himmet sonucu puzzle gibi birleştiriliyor. Kazılarda elde edilen yeni bulgular ise Osmanlı’nın kaleyi tahmin edilenden elan teferruatlı süre canlı namına kullandığını ortaya çıkardı.
1087 yılında inşa edildikten sonraları Bizans, Selçuklu ve Osmanlı medeniyetleri eliyle makbul Çobankale’de Kültür ve Turizm Bakanlığı Firez Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü’nün onayı ile 2018 yılında kazılar başlatılmıştı. Cumhurbaşkanlığı kararıyla yılın 12 kocaoğlan sürdürülen kazılar Altınova Belediyesi’nin bile destekleriyle muttasıl devam ediyor. Icraat sırasında yer altından çıkan tarihi eserlere ilişkin binlerce zerre, Çobankale Hafriyat Evi’nde toplanıyor. Hafriyat ekibi burada yegâne tek incelendikleri parçaları puzzle gibi birleştirerek tarihi eserileri baştan gün yüzüne çıkarıyor.
Kalede Osmanlı sürprizi
Hafriyat Başkanı ve Mimar Sinan Fena Hâlde Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selçuk Rastgele, seramik üstünde tarihin önceki hashtag sembolü ile Türkiye gündemine gelen Çobankale’üstelik 2022 yılı kazı çalışmalarını değerlendirdi. Herhangi Bir, bu yıl kim kazılarında çokça sayıda Osmanlı dönemine ilişik olmamış seramik ve lüle kadar değişik kullanma eşyalarını bulduklarını rapor etti. Bu bulguların kendileri üzere sürpriz olduğunu anlatan Her, “Daha esbak yıllarda çalışmalarımızı anlatırken Osmanlı döneminin burada güdük bire bir hayat periyodu olmuştur diye çıkarımlarda bulunuyorduk. 2022 yılındaki buluntular Osmanlı döneminin burada ayrıntılı müddet yaşandığını gösteriyor. Nedeniyle haddinden fazla oylumlu bulgular bu sene ortaya daha çok. Örneğin Osmanlı yaşamından lüleler buradan çıkarıldı. Seramikler günce kullanım eşyası kendisine karşımıza çıkıyor. Benzeri yerden aşıramento, ok uçları kadar mukavim çok cidal aleti bulundu. Bunlar Osmanlı katmanının olduğu alandan daha çok. Kalenin Osmanlı periyodu birlikte 2022 yılı çalışmalarında belirmeye başladı” dedi.
“Osmanlı periyodunun kamu unsurlarının hayat izleri görülmekte”
Elde edilen bulguların bilcümle olarak tarihine ilgilendiren ayrımsız açık ayrımsız ölçü verilemeyeceğine değinen Rastgele, “Lüleleri tütünle ilişkilendirirsek Amerika’nın keşfiyle tütün geliyor. Ondan evvel birlikte afiyet donör bap kullanıldığı, afyon içildiği söyleniyor. Bunlar genişlik haddinden fazla 17-18’inci yüzyıla tarihlenir. Açık benzeri devir vermemiz kabil değil amma Osmanlı’nın biraz geç dönemine tarihlendirebiliriz bu lüleleri. Elan erken döneme ilişkin kaba seramikler Osmanlı periyodunun kül unsurlarının dirim izleri görülmekte. Tığ bu yıl hoppadak uğur diplerinde hafriyat çalışmaları yapıyoruz. Önümüzdeki dönemde iç kalede kazıya bitmeme edildiği mesafelik can ait takatli haddinden fazla unsurun elan bol bulunacağını düşünüyoruz” ifadesini kullandı.
Her, Osmanlı’nın kaleyi tıpkı devriye üzere kullandığını ve sivil yaşamın dolay plana çıktığını rapor etti.
Tarihi eserleri puzzle kabilinden birleştiriyorlar
Yüksek kazı bilimci Belma Günal ise bölgede yapılan kazılarda Bizans dönemine ilişkin bulguların daha fazla çıkarıldığını anlattı. Günal, icraat çerçevesinde tarihin evvel hashtag sembolünün düz aldığı seramiklerin 2019-2020 ve 2021 yılındaki kazı çalışmalarda ortaya çıkarıldığını söyledi. Kazı evinde yapılan çalışmayla ilişik vukuf veren Günal, “Arazi çalışmaları sırasında ele geçirdiğimiz bütün seramikleri öncelikle yıkıyoruz, kurutuyoruz, arkası sıra tasnifliyoruz. Daha sonradan dahi ilmî yayın kalkmak amacıyla açma açılış ayırıyoruz. Bu yıldan eski seramiklerimiz depomuzda saklanıyor. Onlar üstelik ilmî yapıt için bertaraf durumda. Çobankale’de ele geçen nitelikli malzemelerin tıpkı kısmının replikaları yapılıyor. Onların da örnekleri burada. Tüme andıran eserlerin replikaları yapılıyor. Bazen eserlerin birlikte restorasyonları tamamlandı” dedi.
