‘TÜRKİYE’nin çatısı’ adına nitelendirilen Dert Dağı’nın zirvesindeki kapela buzulları, akıbet yıllarda enerjik olan küresel istinas nedeniyle eriyor. Ağrı Dağı’nın ağladığını belirten dağcılar, bu acul erimeyle zirveye andıran yerlerde buzul dereler oluştuğunu belirtti.
İran ve Ermenistan sınırında düzlük kayran Veca’nın Doğubayazıt ilçesi ile Iğdır beyninde mevcut, 5 bin 137 metrelik yüksekliğiyle Türkiye’nin yer efdal dağı olan Balkı Dağı’nın buzulla kaplı zirvesi, seçme sabık çevrim eriyor. Seçme yıl dünyanın ciharıyek yanından gelen binlerce alpinist grubu ve turistin ağırlandığı Dert Dağı’ndaki buzulların bir anda erimesi, tırmanış yapanların kamerasına yansıdı. Eriyen buzullar zımnında dağcılar, zirveye çıkmakta zorlandı. Dağdaki buzulların 10,2 kilometrekarelik alana cemaat olduğunu belirten Hevesli Alpinist ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Beden Terbiyesi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Doktor Akademisyen Mustafa Bingöl, buzulların güneyden Ağrı Doğubayazıt’ta Öküz Deresi’ne, kuzeyden ise Iğdır Aralık’ta Cehennem Vadisi’ne büyüklüğünde uzandığını dile getirdi.
‘ZİRVEDEKİ BUZ HIZLI ERİYOR’
Buzulların erimesinin sunma dolgunca dağcılar eliyle gözlemlendiğini ve bunu Veca Dağı’nın ağlamasına benzettiklerini kaydeden Bingöl, Yıllardır görmediğimiz bire bir manzara ile karşılaştık. Dağın tepesindeki buzulların bir lahzada eridiğini görüyoruz. Ağrı Dağı’nda İnönü zirvesinin hemencecik altındayız. Bu yıl havalar çok yunak geçti. İlk yol İnönü zirvesinden hakeza şelale gibi suyun aktığını görüyorum. 1998 yılından beri Ağrı Dağı’nın zirvesine tırmanıyoruz. İlk defa yüzeyde bu büyüklüğünde suyun aktığını görüyoruz. Şu anda sabahleyin saat 7 civarları er bire bir saate bu suyu bağışlamak çokça enteresan. Buda zirvedeki buzun haddinden fazla çabuk eridiğini gösteriyor. 5 bin metrede buzullardan emniyetsiz bire bir su akıyor. Eski yıllarda biz bu sesi buzun içinde duyuyorduk ancak yüzeyde böyle tıpkı hareket görmemiştik. 1998 yılında Veca Dağı’na geçmiş tırmanışımı yaptım, inanılmaz etli canlı tıpkı cümudiye vardı. Yıllar geçtikçe bu cümudiye erimeye başladı. 2022 yılındayız ve ilk kez Balkı Dağı’nın zirvesinde itinasız tıpkı akarsu akıntısını görüyorum diye konuştu.
Bingöl, buzulların bu aceleten erimesinin korkutucu olduğunu aktararak, eriyen dağın etrafındaki hayat alanlarını ve doğayı dahi haddinden fazla üzücü etkilediğini belirtip, Bu acul erimeden etraf kimi zaman dominant de olabiliyor. Maalesef sadece buzullar değil dünyamızı hızlı benzeri şekilde kaybediyoruz. Benzeri zaman ilk umum ele verip, bu kaybın önüne geçmeliyiz yoksa yaşayacağımız bambaşka bir dünya yok dedi.
